İngiltere Boşanma Kararı Türkiye | Tanıma ve Tenfiz Davası Rehberi

İngiltere Mahkemesi Boşanma Kararı Türkiye'de Geçerli Mi? Tanıma ve Tenfiz Davası Rehberi

İngiltere'de yaşamını sürdürüp orada boşanmış, ancak Türkiye'deki nüfus kayıtlarında hala evli görünen birçok kişi bulunmaktadır. Bu durum, özellikle yeniden evlenme, miras veya mal paylaşımı gibi konularda ciddi hukuki sorunlara yol açabilir. İngiltere boşanma kararı Türkiye'de kendiliğinden geçerli değildir. Bu kararın Türkiye'de hukuki sonuç doğurabilmesi için yabancı mahkeme kararının tanınması tenfizi davası açılması gerekmektedir.Bu rehber, İngiltere mahkemelerince verilen boşanma kararlarının Türkiye'de nasıl geçerli hale getirileceğini adım adım açıklamaktadır. Tanıma tenfiz davası şartları ve süreci hakkında bilmeniz gereken her şeyi burada bulabilirsiniz.

Yabancı Mahkeme Kararının Türkiye'de Geçerliliği Sorunu

Uluslararası hukuk prensiplerine göre, bir ülkede verilen mahkeme kararı, başka bir ülkede otomatik olarak tanınmaz veya uygulanamaz. Her ülkenin kendi egemenlik alanı ve hukuk sistemi vardır. Bu nedenle, İngiltere'de alınan bir boşanma kararının (örneğin "Decree Absolute") Türkiye'de resmiyet kazanması için Türk mahkemelerinin onayı şarttır.

Bu onay alınmadığı takdirde:

1. Türkiye'de resmi olarak hala evli sayılırsınız.
2. Türkiye'de yeniden evlenemezsiniz.
3. Miras hukuku açısından sorunlar yaşanabilir.
4. Nüfus kayıtları güncel durumu yansıtmaz.

İşte bu noktada "Tanıma ve Tenfiz" davaları devreye girer.

Tanıma ve Tenfiz Nedir?

Yabancı mahkeme kararlarının Türkiye'de hukuki geçerlilik kazanmasını sağlayan iki temel dava türü vardır: Tanıma ve Tenfiz.

Tanıma Davası (Recognition Lawsuit)

Tanıma davası, yabancı mahkeme kararının kesin hüküm gücünün Türkiye'de kabul edilmesidir. Yani, kararın hukuki durumu belirleyen kısmının (örneğin, boşanma kararının evlilik birliğini sona erdirmesi) Türkiye'de de geçerli sayılmasını sağlar.

Özellikle boşanma kararları için: Eğer İngiltere'deki boşanma kararında nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi icra edilmesi gereken (eda hükmü içeren) maddeler yoksa, sadece tanıma davası açmak yeterli olabilir. Bu dava sonucunda, İngiltere'deki boşanmanız Türkiye'deki nüfus kayıtlarına işlenir ve resmi olarak bekar statüsüne geçersiniz.

Tenfiz Davası (Enforcement Lawsuit)

Tenfiz davası ise, yabancı mahkeme kararının icra edilebilir hükümlerinin (nafaka ödenmesi, malın teslimi, velayetin düzenlenmesi gibi) Türkiye'de yerine getirilmesini sağlar. Yani, kararın sadece hukuki durumu tespit etmesi değil, aynı zamanda bir yapma veya verme yükümlülüğü getiren kısımlarının Türkiye'de zorla uygulanabilmesine olanak tanır.

İngiltere boşanma kararı için: Eğer kararda nafaka, tazminat veya çocuklarla ilgili icra edilebilir düzenlemeler varsa, bu hükümlerin Türkiye'de uygulanabilmesi için hem tanıma hem de tenfiz talep etmek gerekir. Genellikle bu iki talep aynı dava dilekçesiyle birlikte sunulur.

İngiltere Boşanma Kararı İçin Tanıma ve Tenfiz Davası Şartları

Bir İngiltere boşanma kararının Türkiye'de tanınması veya tenfiz edilebilmesi için Türk Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'da (MÖHUK) belirtilen şartların sağlanması gerekir. İşte tanıma tenfiz davası şartları:

1. Kesinleşmiş Karar: İngiltere mahkemesi tarafından verilen boşanma kararının kesinleşmiş olması gerekir. Yani, karara karşı artık normal kanun yollarının (itiraz, temyiz vb.) kapalı olması şarttır. İngiltere sistemi için bu genellikle "Decree Absolute" aşamasına gelinmiş olması anlamına gelir. Kararın kesinleştiğini gösteren bir şerh veya belge de gereklidir.
2. Türk Mahkemelerinin Münhasır Yetkisine Girmemesi: Kararın verildiği konunun, Türk mahkemelerinin münhasır (kesin) yetkisine giren bir konu olmaması gerekir. Boşanma davaları genellikle bu kapsama girmez, çünkü tarafların ikametgahına göre yabancı mahkemeler de yetkili olabilir.
3. Kamu Düzenine Aykırılık Olmaması: Kararın hükmünün veya içeriğinin Türk kamu düzenine açıkça aykırı olmaması şarttır. İngiltere'deki boşanma sebepleri ve sonuçları genellikle Türk kamu düzenine aykırı bulunmaz. Ancak çok istisnai durumlarda (örneğin, adil yargılanma hakkının ağır ihlali) sorun çıkabilir.
4. Savunma Hakkına Riayet Edilmiş Olması: Karşı tarafın (aleyhine tanıma/tenfiz istenen kişinin) İngiltere'deki yargılamada usulüne uygun şekilde davet edilmiş, temsil edilmiş veya yokluğunda karar verilmişse bile savunma haklarının ihlal edilmemiş olması gerekir. Davanın varlığından haberdar edilmeli ve itiraz/savunma imkanı tanınmış olmalıdır.
5. Karşılıklılık (Reciprocity - Özellikle Tenfiz İçin): Tenfiz davaları için kanunda teorik olarak "karşılıklılık" (mütekabiliyet) şartı aranır. Yani, Türk mahkeme kararlarının da İngiltere'de benzer şekilde tenfiz ediliyor olması gerekir. Ancak uygulamada, özellikle aile hukuku kararları için bu şart daha esnek yorumlanmaktadır ve İngiltere ile Türkiye arasında fiili bir karşılıklılık olduğu kabul edilir. Tanıma davaları için MÖHUK Madde 58'de karşılıklılık şartı aranmaz.

Bu şartların varlığı, davanın kabulü için zorunludur.

Tanıma ve Tenfiz Davası Nasıl Açılır?

İngiltere boşanma kararının Türkiye'de tanıtılması veya tenfizi için aşağıdaki adımlar izlenmelidir:

Gerekli Belgeler Nelerdir?

Dava açılırken mahkemeye sunulması gereken temel belgeler şunlardır:

1. İngiltere Mahkemesi Boşanma Kararının Aslı: Kararın orijinal (mühürlü, imzalı) kopyası.
2. Apostil Şerhi: Kararın İngiltere'de alındığını ve resmi bir belge olduğunu teyit eden uluslararası bir onaydır (Lahey Sözleşmesi gereği). Kararın aslına veya ayrı bir belgeye eklenir. Apostil ve belge onay hizmetleri bu süreçte yardımcı olabilir.
3. Yeminli Tercüme: Apostil şerhi alınmış kararın tamamının noter onaylı Türkçe tercümesi.
4. Kesinleşme Şerhi/Belgesi: Kararın kesinleştiğini gösteren belgenin aslı ve noter onaylı Türkçe tercümesi (genellikle kararın kendisinde veya ekinde belirtilir).
5. Pasaport ve Kimlik Fotokopileri: Davayı açan tarafın geçerli pasaport ve/veya Türk kimlik kartı fotokopisi.
6. Vekaletname (Avukat ile Çalışılıyorsa): Türkiye'de bir avukata yetki veren noter onaylı özel vekaletname.
7. Dava Dilekçesi: Tüm bu belgeler eklenerek, usulüne uygun hazırlanmış bir dava dilekçesi.

Eksik veya hatalı belgeler davanın uzamasına veya reddine neden olabilir.

Yetkili ve Görevli Mahkeme Hangisidir?

• Görevli Mahkeme: Aile Mahkemeleri'dir.
• Yetkili Mahkeme:
  1. Davalının (karşı tarafın) Türkiye'deki yerleşim yeri (ikametgah) mahkemesi.
  2. Eğer davalının Türkiye'de yerleşim yeri yoksa, sakin olduğu (oturduğu) yer mahkemesi.
  3. Eğer Türkiye'de sakin olduğu yer de yoksa, Ankara, İstanbul veya İzmir Aile Mahkemeleri'nden birinde dava açılabilir.

Süreç ve Tahmini Süre Ne Kadardır?

Tanıma ve tenfiz davası, basit bir başvuru değil, çekişmeli veya çekişmesiz olabilen bir yargılama sürecidir.

1. Dava dilekçesi ve ekleri mahkemeye sunulur.
2. Mahkeme, dilekçeyi ve belgeleri inceler, karşı tarafa tebliğ eder.
3. Karşı tarafın cevap verme ve itiraz etme hakkı vardır.
4. Mahkeme duruşma(lar) yaparak MÖHUK'taki şartların oluşup oluşmadığını değerlendirir.
5. Şartlar sağlandıysa tanıma ve/veya tenfiz kararı verir.

Davanın süresi; mahkemenin iş yüküne, belgelerin eksiksiz olup olmamasına, tebligat süreçlerine ve davanın çekişmeli (karşı tarafın itiraz ettiği) olup olmamasına göre değişir. Genellikle 6 ay ile 1.5 yıl arasında sürebilir. Anlaşmalı (çekişmesiz) durumlarda daha hızlı sonuçlanabilir.

Davanın Sonuçları ve Önemi

Tanıma ve tenfiz davasının başarıyla sonuçlanması şu anlamlara gelir:

1. Resmi Kayıtların Güncellenmesi: İngiltere'deki boşanma kararı Türkiye'deki nüfus kayıtlarına işlenir. Medeni haliniz "bekar" olarak güncellenir.
2. Yeniden Evlenme İmkanı: Türkiye'de yasal olarak yeniden evlenebilirsiniz.
3. Hukuki Belirsizliğin Giderilmesi: Miras, mal rejimi gibi konularda gelecekte yaşanabilecek hukuki sorunların önüne geçilir.
4. İcra Edilebilirlik (Tenfiz Halinde): Nafaka, velayet gibi hükümler Türkiye'de yasal yollarla icra edilebilir hale gelir.

Bu dava, İngiltere boşanma kararı Türkiye'de hukuki bir anlam ifade etsin istiyorsanız kaçınılmaz bir adımdır.

Profesyonel Hukuki Yardım Neden Önemli?

Yabancı mahkeme kararının tanınması tenfizi süreci, uluslararası özel hukuk ve usul hukuku bilgisi gerektiren teknik bir alandır.

1. Doğru Belge Hazırlığı: Apostil, tercüme gibi işlemlerin usulüne uygun yapılması kritiktir.
2. Usul Hukuku: Dava dilekçesinin hazırlanması, tebligatlar, duruşma süreçleri Türk hukukuna hakimiyet gerektirir.
3. MÖHUK Şartlarının Değerlendirilmesi: Özellikle kamu düzeni ve savunma hakkı gibi konuların doğru analizi önemlidir.
4. Sürecin Hızlandırılması: Deneyimli bir avukat, olası pürüzleri öngörerek sürecin daha verimli ilerlemesini sağlayabilir.

Türk hukuku ve avukatlık hizmetleri konusunda uzmanlaşmış bir hukuk bürosundan destek almak, hak kayıplarını önlemek ve süreci doğru yönetmek adına en sağlıklı yoldur. Legatus Legal olarak bu tür davalarda müvekkillerimize özel danışmanlık hizmetleri sunmaktayız. İlgili yasal düzenlemelere Türkiye Cumhuriyeti'nin resmi mevzuat portalı Mevzuat Bilgi Sistemi üzerinden ulaşabilirsiniz.

Sonuç

İngiltere'de boşanmış olsanız bile, bu kararın Türkiye'de geçerli sayılması için mutlaka tanıma ve/veya tenfiz davası açmanız gerekmektedir. Bu dava, hem medeni durumunuzun resmi kayıtlara doğru işlenmesi hem de boşanmanın hukuki sonuçlarının (varsa) Türkiye'de uygulanabilmesi için zorunludur. Sürecin karmaşıklığı ve teknik detayları göz önüne alındığında, bir avukattan profesyonel destek almanız şiddetle tavsiye edilir.

Konuyla ilgili daha fazla bilgi almak veya hukuki destek talebinde bulunmak için bizimle iletişime geçebilir veya başvuru formumuzu doldurarak durumunuzu iletebilirsiniz.