İngiltere’de İlk 90 Gün: Pratik Uyum Rehberi

İngiltere'de İlk 90 Gün: Pratik Uyum Rehberi

İngiltere vizenizi aldınız, bavullarınız hazır ve yeni bir hayata başlamanın heyecanını yaşıyorsunuz. Tebrikler! Ancak bu heyecana genellikle yeni bir ülkeye uyum sağlamanın getirdiği belirsizlikler de eşlik eder. Özellikle İngiltere'de ilk 90 gün, temel ihtiyaçlarınızı karşılamak ve düzeninizi kurmak açısından kritik bir dönemdir.Bu rehber, İngiltere'ye yeni gelmiş Türk vatandaşları için pratik bir yol haritası sunmayı amaçlamaktadır. Banka hesabı açmaktan telefon hattı almaya, konaklama bulmaktan şehir içi ulaşıma kadar ilk adımlarınızı kolaylaştıracak püf noktalarını burada bulacaksınız. Amacımız, bu süreci sizin için daha az stresli ve daha yönetilebilir hale getirmektir.

İngiltere'ye Varış Sonrası İlk Adımlar

Havaalanına indikten ve pasaport kontrolünden geçtikten sonra yapmanız gereken birkaç önemli şey var.

İlk birkaç gün için geçici konaklamanız ayarlıysa, oraya yerleşip temel ihtiyaçlarınızı (gıda, temel hijyen malzemeleri vb.) karşılamak önceliğiniz olmalı. Sonrasında ise kalıcı düzeninizi kurmak için harekete geçme zamanı.

İngiltere'de Banka Hesabı Açmak: Püf Noktaları

İngiltere'de günlük yaşamın sorunsuz ilerlemesi için bir banka hesabına sahip olmak neredeyse zorunludur. Maaşınızı almak, faturalarınızı ödemek ve harcamalarınızı yönetmek için gereklidir.

Neden Banka Hesabı Gerekli?

1. Maaş ödemeleri genellikle banka hesaplarına yapılır.
2. Ev kirası ve faturalar (elektrik, su, gaz, internet, council tax) için gereklidir.
3. Günlük alışverişlerde banka kartı kullanımı çok yaygındır.
4. Online alışveriş ve hizmetler için temel bir araçtır.

Gerekli Belgeler Nelerdir?

Banka hesabı açarken genellikle iki temel belge istenir:

1. Kimlik Kanıtı (Proof of ID): Pasaportunuz veya BRP kartınız genellikle yeterlidir.
2. Adres Kanıtı (Proof of Address): İşte bu kısım yeni gelenler için en zorlayıcı olabilir. Kabul edilen belgeler şunları içerebilir:
   1. Adınıza düzenlenmiş fatura (elektrik, su, council tax - genellikle yeni taşınanlarda hemen olmaz).
   2. İngiltere ehliyeti (henüz olmayabilir).
   3. İşvereninizden veya okulunuzdan alınmış resmi yazı. (Bu genellikle en ulaşılabilir seçenektir).
   4. Bazı bankalar, geçici konaklama (otel vb.) faturasını veya kira kontratını kabul edebilir.

Hangi Bankayı Seçmeli?

İngiltere'de birçok banka seçeneği bulunmaktadır:

1. Geleneksel Bankalar:
   • HSBC, Barclays, Lloyds, NatWest: Geniş şube ağına sahiptirler. Uluslararası öğrenciler veya profesyoneller için özel hesaplar sunabilirler. Adres kanıtı konusunda bazen daha katı olabilirler.
2. Dijital / Challenger Bankalar:
   • Monzo, Starling, Revolut: Genellikle mobil uygulama üzerinden kolayca hesap açılabilir. Adres kanıtı konusunda daha esnek olabilirler (uygulama üzerinden kimlik doğrulaması yeterli olabilir). Şubeleri yoktur, tüm işlemler dijitaldir. Başlangıç için oldukça pratiktirler.

Karşılaştırma:

1. Açılış Kolaylığı: Dijital bankalar genellikle daha hızlı ve kolaydır.
2. Şube Erişimi: Geleneksel bankalar fiziksel destek için avantajlıdır.
3. Uluslararası Transferler: Ücretleri ve kur oranlarını karşılaştırın (Revolut bu konuda popülerdir).

Başvuru Süreci ve İpuçları

1. Araştırın: İhtiyaçlarınıza en uygun bankayı seçin.
2. Belgelerinizi Hazırlayın: Özellikle adres kanıtı alternatiflerini değerlendirin. İşveren veya okul mektubu alabiliyorsanız işiniz kolaylaşır.
3. Randevu Alın (Gerekirse): Geleneksel bankalar genellikle şubeden randevu ister. Dijital bankalar için uygulama indirmeniz yeterlidir.
4. Sabırlı Olun: Hesap açılışı ve kartınızın postayla gelmesi biraz zaman alabilir.

İletişimde Kalmak: Telefon Hattı ve Operatör Seçimi

İngiltere'de iletişimde kalmak, iş aramak, ev bulmak ve sosyal çevrenizle bağlantıda olmak için yerel bir SIM karta ihtiyacınız olacak. Türk hattınızı kullanmak genellikle çok pahalıya gelecektir.

Operatör Seçenekleri Nelerdir?

1. Ana Operatörler:
   • EE: Genellikle en iyi kapsama alanı ve en hızlı 4G/5G ağına sahip olarak bilinir, ancak biraz daha pahalı olabilir.
   • O2: İyi kapsama alanı, çeşitli avantajlar (O2 Priority).
   • Vodafone: Geniş kapsama alanı, uluslararası dolaşım paketleri.
   • Three: Genellikle uygun data paketleri sunar, ancak kapsama alanı diğerlerine göre bazı bölgelerde daha zayıf olabilir.
2. Sanal Operatörler (MVNOs): Ana operatörlerin altyapısını kullanırlar ve genellikle daha uygun fiyatlıdırlar.
   • Giffgaff (O2 kullanır): Esnek, kontratsız paketler (goodybags), online topluluk desteği. Popüler bir seçenektir.
   • Tesco Mobile (O2 kullanır): Tesco mağazalarında kolay erişim, Clubcard puanları.
   • Lebara (Vodafone kullanır): Uluslararası aramalar için uygun paketler sunar.
   • VOXI (Vodafone kullanır): Özellikle sosyal medya kullanımı için sınırsız data gibi avantajlar sunar.

Kontratlı mı, Kontratsız (PAYG) mı?

1. Pay As You Go (PAYG - Kullandıkça Öde): Başlangıç için en kolayıdır. Kredi geçmişi veya adres kanıtı gerektirmez. SIM kartı alıp, ihtiyacınız kadar kredi yüklersiniz. Aylık paketler de alabilirsiniz.
2. SIM-Only Kontrat (Genellikle 1 Ay, 12 Ay, 24 Ay): Sadece SIM kart için aylık ödeme yaparsınız. Genellikle PAYG'ye göre daha fazla data/dakika sunar. Kredi kontrolü gerekebilir.
3. Telefonla Birlikte Kontrat: Yeni bir telefona ihtiyacınız varsa düşünebilirsiniz, ancak uzun vadeli bir taahhüttür (genellikle 24 ay) ve kredi kontrolü daha sıkıdır.

SIM Kart Nereden Alınır?

1. Havaalanlarındaki büfelerden (genellikle daha pahalı olabilir).
2. Operatörlerin kendi mağazalarından.
3. Süpermarketlerden (Tesco, Sainsbury's, Asda vb.).
4. Argos, Currys gibi elektronik mağazalarından.
5. Online olarak sipariş edilebilir (Giffgaff gibi).

Başınızı Sokacak Bir Yer: Konaklama Bulma Stratejileri

Konaklama, İngiltere'ye taşınırken halledilmesi gereken en önemli ve bazen en stresli konulardan biridir. Stratejik davranmak önemlidir.

Kısa Dönemli Konaklama Seçenekleri (İlk Haftalar İçin)

Kalıcı bir yer bulana kadar geçici bir konaklamaya ihtiyacınız olacaktır. Bu size hem zaman kazandırır hem de kalıcı ev arayacağınız bölgeyi tanımanıza olanak tanır.

1. Oteller / Hosteller: Kısa süreli ve pratik çözümlerdir.
2. Airbnb / Booking.com: Ev ortamına daha yakın seçenekler sunar, daha uzun konaklamalar için otellere göre ekonomik olabilir.
3. Serviced Apartments: Otel konforunda ancak daha geniş yaşam alanı sunan dairelerdir.

Uzun Dönemli Kiralık Konaklama Bulma

Kalıcı evinizi bulmak için sabırlı ve hazırlıklı olmalısınız. Rekabet yüksek olabilir.

1. Popüler Emlak Portalları:
   • Rightmove: İngiltere'nin en büyük emlak portalı.
   • Zoopla: Rightmove'a benzer, geniş bir listeleme sunar.
   • OpenRent: Doğrudan ev sahipleriyle iletişime geçme imkanı sunar, emlakçı ücretlerinden tasarruf sağlayabilir.
2. Emlakçılar (Letting Agents) ile Çalışmak: Bölgedeki emlakçılara kaydolmak seçeneklerinizi artırabilir. Kiracılardan artık fahiş ücretler talep edemiyorlar ancak yine de hizmet bedelleri olabilir.
3. Gerekli Belgeler ve Süreç:
   1. Beğendiğiniz Evi Bulma ve Teklif Verme (Make an Offer).
   2. Referans Kontrolleri: Kimlik, gelir kanıtı, önceki ev sahibi referansı, kredi kontrolü. Çalışmaya yeni başladıysanız, işveren mektubu kritik olabilir.
   3. Depozito (Deposit): Genellikle 5 haftalık kira bedeli kadardır ve yasal bir koruma şemasına (TDP Scheme) yatırılır.
   4. İlk Ayın Kirası: Genellikle peşin ödenir.
   5. Kontrat İmzalama (Tenancy Agreement - Genellikle AST).
4. Dikkat Edilmesi Gerekenler:
   1. Konum ve Ulaşım: İşinize/okulunuza yakınlığı, toplu taşıma imkanları.
   2. Faturalar: Kiraya dahil mi (bills included) yoksa ayrı mı ödenecek?
   3. Council Tax: Belediyeye ödenen yerel vergidir, kiracı sorumluluğundadır (öğrenciler muaf olabilir). Band'ını kontrol edin.
   4. Kontrat Süresi: Genellikle minimum 6 veya 12 aydır.

Oda Kiralama (House Share / Flat Share)

Bütçeniz kısıtlıysa veya tek başınıza yaşıyorsanız, mevcut bir evde oda kiralamak harika bir seçenektir. Hem daha ekonomiktir hem de ev arkadaşları edinmenizi sağlar.

1. Popüler Platformlar:
   • SpareRoom: Bu alanda en popüler web sitesidir.
   • Ideal Flatmate: Ev arkadaşı profillerine göre eşleşme sunar.
2. Genellikle faturalar kiraya dahildir ve süreç daha hızlı ilerleyebilir.

Şehir İçinde Yolunuzu Bulmak: Ulaşım Rehberi

İngiltere'de, özellikle büyük şehirlerde toplu taşıma oldukça gelişmiştir.

Toplu Taşıma Seçenekleri

1. Londra: Metro (Tube), Otobüs (Bus), Yerüstü Treni (Overground), DLR, Tramvay, National Rail trenleri.
2. Diğer Büyük Şehirler (Manchester, Birmingham, Liverpool vb.): Genellikle otobüs, tramvay ve yerel tren ağları bulunur.

Ödeme Yöntemleri: Kolaylık ve Tasarruf

Nakit kullanımı toplu taşımada pek yaygın değildir ve genellikle daha pahalıdır.

• Oyster Card (Londra):
  1. Londra'ya özel, yeniden yüklenebilir akıllı karttır.
  2. Tube, otobüs, DLR, Overground, bazı tren hatlarında geçerlidir.
  3. Capping (Tavan Ücret): Günlük veya haftalık olarak belirli bir harcama limitine ulaştığınızda daha fazla ücret alınmaz. Bu, çok seyahat edenler için büyük avantajdır.
  4. Metro istasyonlarından, bazı dükkanlardan alınabilir ve online yönetilebilir. Detaylı bilgi için Transport for London (TfL) sitesine bakabilirsiniz. (Bu bir .gov.uk bağlantısıdır).
• Temassız Banka/Kredi Kartları (Contactless):
  1. Üzerinde temassız ödeme logosu olan banka veya kredi kartınızı doğrudan okuyuculara okutarak ödeme yapabilirsiniz.
  2. Oyster Card ile aynı ücretlendirme ve capping kuralları geçerlidir.
  3. En pratik yöntemlerden biridir, ekstra kart taşımanıza gerek kalmaz.
• Travelcard:
  1. Belirli bölgeler (zones) içinde belirli bir süre (genellikle 7 gün, 1 ay veya 1 yıl) sınırsız seyahat imkanı sunar. Oyster'a yüklenebilir veya kağıt bilet olarak alınabilir. Sık seyahat ediyorsanız hesaplı olabilir.
• Diğer Şehirlerdeki Kartlar: Manchester'da "Get Me There", West Midlands'da (Birmingham dahil) "Swift Card" gibi yerel akıllı kart sistemleri bulunur.

Ulaşım Uygulamaları

1. Citymapper: Varış noktanıza en hızlı nasıl gideceğinizi gösteren, farklı ulaşım seçeneklerini (yürüme, otobüs, metro, bisiklet vb.) birleştiren harika bir uygulama.
2. Google Maps: İyi bir alternatif, canlı trafik ve toplu taşıma bilgileri sunar.
3. National Rail Enquiries: Şehirlerarası ve banliyö tren seferleri için resmi uygulama.

Ek İpuçları ve Kaynaklar

1. GP (Aile Hekimi) Kaydı: İngiltere'de sağlık hizmetlerinden yararlanmak için en kısa sürede bulunduğunuz bölgedeki bir GP'ye (General Practitioner) kaydolmanız önemlidir. NHS web sitesinden size en yakın GP'leri bulabilirsiniz.
2. National Insurance Number (NINo): Çalışma hakkınız varsa, çalışmaya başlamadan önce veya başladıktan kısa bir süre sonra NINo'ya başvurmanız gerekir. Bu numara, vergi ve sosyal güvenlik katkılarınız için kullanılır. Başvurular genellikle Gov.uk üzerinden online yapılır. İngiltere'deki farklı çalışma vizesi türleri hakkında bilgi sahibi olmak da bu süreçte faydalı olabilir.
3. Türk Toplulukları: Yerel Türk dernekleri veya sosyal medya grupları, hem sosyal destek bulmak hem de pratik konularda bilgi alışverişi yapmak için iyi kaynaklar olabilir.
4. Resmi Kaynaklar: Her zaman en güncel ve doğru bilgi için resmi Gov.uk web sitesini referans alın.

İngiltere'deki Yeni Hayatınıza Başlarken

İngiltere'de ilk 90 gün şüphesiz yoğun ve biraz da yorucu geçebilir. Yeni bir sisteme alışmak, bürokratik işlemleri halletmek ve temel ihtiyaçlarınızı karşılamak zaman alacaktır.

Unutmayın ki bu bir adaptasyon sürecidir. Sabırlı olun, araştırma yapmaktan çekinmeyin ve gerektiğinde yardım isteyin. Bu ilk adımları başarıyla attıktan sonra İngiltere'deki yeni hayatınızın tadını çıkarmaya başlayabilirsiniz.

Gelecekte vize uzatma, süresiz oturum (ILR) veya vatandaşlık gibi konularda desteğe ihtiyacınız olursa, Legatus Legal olarak yanınızdayız.

Yeni başlangıcınızda başarılar dileriz!